19 listopada obchodziliśmy Światowy Dzień Toalet. To dobry moment, by zajrzeć do przestrzeni, której zwykle nie widzimy – tam, gdzie pod powierzchnią miasta funkcjonuje rozbudowana sieć kanalizacyjna.
Na co dzień poruszamy się po ulicach miasta, korzystamy z chodników, parków i transportu. Tymczasem tuż pod nimi działa rozległa infrastruktura, której zadaniem jest bezpieczne odprowadzanie ścieków. Ten podziemny system reaguje na wszystko, co do niego trafia. Każdy niewłaściwy odpad wrzucony do toalety może zakłócić jego pracę i stać się początkiem poważnego problemu. Dlatego Katowickie Wodociągi w ramach prowadzonej kampanii „Toaleta to nie śmietnik" przypominają czego nie należy wrzucać do toalety.
800 kilometrów sieci, która wymaga troski każdego dnia
Wiele awarii zaczyna się w domach, często jeszcze w kuchni. Resztki jedzenia, oleje ze smażenia czy chusteczki nawilżane, które trafią do toalety, potrafią złączyć się w niezwykle twarde struktury zwane fatbergami. Są to tłuszczowe „góry lodowe", które stopniowo rosną i z czasem całkowicie blokują przepływ ścieków. Największy fatberg w Europie, znaleziony w Londynie, miał długość około 250 metrów i ważył tyle, co sześć autobusów. W Katowicach również powstają takie struktury, choć oczywiście nie chcemy, aby pojawiały się w ogóle.
Prezes Katowickich Wodociągów, Tomasz Szpyrka, podkreśla, że właściwe korzystanie z instalacji sanitarnych ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i sprawności miejskiej infrastruktury. Zwraca uwagę, że wrzucanie do toalety resztek jedzenia, tłuszczów czy produktów higienicznych może prowadzić do poważnych awarii, generujących wysokie koszty napraw i utrzymania sieci. Dodaje, że troska o instalacje domowe jest jednocześnie troską o całe miasto – o środowisko, komfort mieszkańców i niezawodność systemów, z których wszyscy korzystamy.
Katowicka sieć kanalizacyjna liczy obecnie około 800 kilometrów długości, czyli niemal tyle, ile wynosi trasa z Katowic do Hamburga. Każdego roku trafia do niej około 450 ton śmieci, które w ogóle nie powinny znaleźć się w toaletach. Każdego dnia przepływa nią ponad 35 milionów litrów ścieków, które następnie trafiają do czterech miejskich oczyszczalni. Niestety rocznie Katowickie Wodociągi odnotowują ponad 700 sytuacji, gdy infrastruktura musi być poddawana dodatkowym działaniom związanym z odpadami, które nie powinny trafić do kanalizacji. Wśród niechlubnych bohaterów takich sytuacji pojawiają się chusteczki nawilżane, tłuszcze kuchenne, waciki kosmetyczne, patyczki do uszu, włosy, resztki jedzenia, a nawet tak zaskakujące przedmioty jak zabawki, elementy garderoby czy telefony komórkowe.
Ciekawostki, które zaskakują
Świat kanalizacji kryje wiele ciekawostek, o których rzadko słyszymy. Jedną z nich jest fakt, że papier toaletowy jest jedynym produktem higienicznym zaprojektowanym tak, aby szybko rozpuszczał się w wodzie. Rury posiadają także swoje charakterystyczne „tętno", które można monitorować. Specjaliści widzą w przepływach momenty, w których system zaczyna pracować nienaturalnie. Jeśli przepływ zmienia się zbyt gwałtownie, oznacza to, że w którymś miejscu może rozwijać się zator. Ciekawostką jest również to, że środki do udrażniania rur nie radzą sobie z tłuszczem. Oleje i tłuszcze potrafią po prostu spłynąć głębiej i stworzyć zator kilka metrów dalej, czyli „Udrożniasz u siebie, zapychasz u sąsiada". O wiele groźniejszy jest jednak fakt, że jeden litr oleju może zanieczyścić nawet kilka tysięcy metrów kwadratowych wody.
Niewłaściwe korzystanie z toalety nie prowadzi jedynie do problemów w pojedynczym mieszkaniu. To problemy, które mogą dotyczyć całych bloków, ulic, osiedli i dzielnic. Zatory powstające w sieci sprzyjają powstawaniu toksycznych osadów, mogą prowadzić do namnażania gryzoni oraz do uszkodzeń nawierzchni położonych nad siecią kanalizacyjną. Każda poważna awaria jest kosztowna, a jej skutki odczuwają wszyscy mieszkańcy.
Jedna zasada, która zmienia wszystko
Najłatwiej zapamiętać zasadę, że do toalety nie powinno trafiać nic, czego nie zjedliśmy — wyjątkiem jest jedynie papier toaletowy, który rozpuszcza się w wodzie i nie szkodzi instalacji. Wszystkie pozostałe odpady wyrzucamy do kosza lub oddajemy do odpowiednich punktów zbiórki. Dzięki temu chronimy kanalizację, środowisko i unikamy kosztownych awarii.
W 2025 roku Katowickie Wodociągi zachęcają mieszkańców, aby jeszcze świadomiej dbali o to, co trafia do kanalizacji. Każda zmiana nawyków, nawet ta najmniejsza, ma znaczenie dla całego miasta. Dzięki edukacji, rzetelnej informacji i wspólnemu zaangażowaniu można znacząco zmniejszyć liczbę awarii i zadbać o środowisko naturalne. Katowickie Wodociągi zapraszają do odwiedzenia strony www.toaletatoniesmietnik.pl oraz do dzielenia się wiedzą o odpowiedzialnym korzystaniu z toalety.
Nasze miasto to nie tylko ulice i place, lecz także w miejscach, do których na co dzień nie zaglądamy. To podziemne miasto potrzebuje naszej troski każdego dnia, dlatego dbanie o nie naprawdę ma znaczenie.